Usuwanie jemioły z drzew

usuwaie jemioły

Choć jemioła tradycyjnie nam się kojarzy z okresem świątecznym i pocałunkami, to w dzisiejszych czasach stanowi ona poważny problem dla zdrowia drzew, gdyż jest pasożytem i zabiera wodę i składniki mineralne z drzew na których występuje. 

 

Czym jest jemioła?


Jemioła (Viscum album) to roślina wiecznie zielona, należąca do rodziny sandałowcowatych. Jej łacińska nazwa Viscum oznacza tyle co lep, a w starożytnym Rzymie właściwości jemioły traktowano jak najbardziej dosłownie. Z jej kleistych owoców przyrządzano specjalny klej i smarowano nimi gałązki, by w ten sposób chwytać małe ptaki. 
Jemioła występuje głównie na drzewach liściastych, takich jak topole, lipy, brzozy czy jabłonie, jednak w ostatnich latach zauważamy jej rozrost również na drzewach iglastych.

 

usuwanie jemioły z drzew
system ssawek jemioły

Badania wskazują iż gwałtowne rozprzestrzenianie jemioły związane jest z coraz cieplejszymi zimami w Polsce, permanentnym stanem suszu w ostatnich 6 latach oraz ogólnym ociepleniem klimatu jaki doświadczamy w naszym kraju. Też warte podkreślenia jest fakt iż nasiona jemioły przenoszone są przez ptaki. Jeszcze kilkanaście lat temu były to tylko jemiołuszki, które występowały u nas w niewielkich liczbach( żywią się one owocami jemioły i czyszcząc dzioby przyklejają je do gałęzi oraz konarów innych drzew). Jednak obecnie, coraz więcej gatunków ptaków nie odlatuje zimą na południe, tylko pozostaje w miastach. I one także zainteresowały się owocami jemioły, dlatego mamy większe grono osobników, które ją roznoszą na kolejne drzewa.


Nasiona jemioła wytwarzają specjalne struktury zwane haustoriami(ssawki), które penetrują tkanki drzewa żywiciela i pobierają z nich wodę oraz substancje odżywcze. Półpasożyt ten również powoduje zmiany techniczne drewna i różne zakłócenia metabolizmu.
Chociaż jemioła przeprowadza fotosyntezę, jej uzależnienie od drzewa sprawia, że jest klasyfikowana jako półpasożyt.

Skutki obecności jemioły dla drzew


Obecność jemioły może mieć poważne konsekwencje dla zdrowia drzewa:

  1. Osłabia drzewo – Pobieranie wody i substancji odżywczych zmniejsza zdolność drzewa do samodzielnego odżywiania i regeneracji.
  2. Zwiększa ryzyko uszkodzeń – Jemioła zwiększa ciężar gałęzi, co może prowadzić do ich łamania, szczególnie podczas silnych wiatrów lub opadów śniegu.
  3. Zmniejsza plon drzew owocowych – W przypadku drzew owocowych obecność jemioły ogranicza produkcję owoców, co stanowi problem dla sadowników ( badania w lasach wskazują iż szyszki z porażonych przez jemiołę drzew są mniejsze, a nasiona słabsze).
  4. Prowadzi do obumierania drzew – W wielu przypadkach intensywna inwazja jemioły prowadzi do śmierci drzewa (badania leśników wskazują iż jemioła potrzebuje od 10 do 15lat by uśmiercić drzewo).

Sposoby usuwania jemioły


Skuteczne usuwanie jemioły wymaga odpowiedniej wiedzy, alpinistycznych technik linowych lub nawet użycia podnośnika – by dotrzeć do wszystkich zainfekowanych gałęzi:


Ręczne usuwanie jemioły przez Arborystów
W chwili obecnej, jedynym skutecznym sposobem walki z jemiołą jest ręczne jej usuwanie przez specjalistów: 

  1. Możemy usunąć samą jemiołę odcinając ją od gałęzi. W tym przypadku w ciągu roku lub dwóch, z ssawek które już wrosły w drzewo, będą odbijać nowe rośliny jemioły.
  2. Możemy też radzić sobie z jemiołą w inny sposób, a mianowicie odcinając całą zarażoną gałąź – razem ze wszystkimi częściami jemioły, tak by nie miała z czego odrosnąć.

 

 

Kiedy usuwać jemiołę?


Najlepszym okresem na prace pielęgnacyjne na drzewie jest środek okresu wegetacyjnego(czyli okres letni) – wtedy drzewo jest najsilniejsze i najlepiej znosi cięcia. 
W okresie spoczynku zimowego też możemy wycinać jemiołę z drzew, dbając o to by prace nie były przeprowadzane podczas mroźnej i wilgotnej pogody - aby ograniczyć stres drzewa. Brak liści na drzewach w tym okresie, ułatwia pracę i pozwala identyfikować wszystkie ogniska jemioły.

 

Zastosowanie środków chemicznych w walce z jemiołą


Na rynku nie występują środki chemiczne, które możemy użyć przeciwko jemiole, jednak coraz więcej jest informacji iż badacze z Czech pracują nad „szczepionką” na bazie grzybów która może być skuteczna w zwalczaniu tego półpasożyta.

 

Zapobieganie rozprzestrzenianiu się jemioły


Aby ograniczyć inwazję jemioły, warto regularnie monitorować drzewa i usuwać pasożyta w początkowej fazie wzrostu – szczególnie gdy ognisk jest kilka a nie kilkanaście na drzewie. Prace te powinni być prowadzone przez doświadczonych arborystów i specjalistyczne firmy tak by nie zniszczyć drzew w trakcie prac.
Zapobieganie obejmuje również unikanie sadzenia drzew podatnych na jemiołę w miejscach, gdzie występuje już ten pasożyt.

Podsumowanie


Jemioła to urokliwa, ale bardzo szkodliwa roślina, która może poważnie osłabić drzewa i wpłynąć na ich zdrowie. Skuteczne usuwanie pasożyta wymaga regularnych działań i znaczonego nagładu czasowego arborysta w zwalczaniu tej rośliny. Regularna kontrola i pielęgnacja drzew  pozwolą chronić drzewa przed negatywnymi skutkami inwazji jemioły.